1/ Là tác giả đề nghị xét
công nhận sáng kiến: Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hại tại trường mầm non
2/Chủ đầu tư tạo
ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
3/ Lĩnh vực áp dụng sáng
kiến: Giáo dục
4/ Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp
dụng thử: 15/09/2020
5/ Mô tả bản chất của sáng kiến:
5.1.Tính mới của sáng kiến:
Trẻ em là mầm non của đất nước, là niềm tự hào
và niềm hy vọng của gia đình và xã hội. Cha mẹ, thầy cô và cả xã hội đều dành
những gì tốt đẹp cho chúng với niềm mong mỏi là các em sẽ sớm trưởng
thành, trở thành những có người hữu ích cho xã hội.Nhưng trên thực tế xã hội
ngày càng phát triển kéo theo hàng loạt các tệ nạn xã hội: nạn bắt cóc, xâm hại
trẻ em...diễn ra ngày càng phổ biến.
Xâm hại trẻ em là một vấn
đề được quan tâm của toàn xã hội và của nhiều quốc gia trên thế giới.
Theo thống kê của tổ chức
dân số liên hợp quốc:
Cứ 4 Trẻ gái thì có 1 em bị
xâm hại tình dục.
Cứ 6 Trẻ trai thì có 1 em
bị xâm hại tình dục.
Có thể nói tình trạng trẻ em bị xâm hại hiện nay đang ở mức báo động
cấp thiết đang là mối lo ngại trăn trở của ngành giáo dục, cha mẹ học sinh và
toàn xã hội. Đó là vấn đề gây lo lắng cho toàn xã hội, nó gieo rắc sự sợ hãi,
ám ảnh trong lòng trẻ thơ khiến trẻ đánh mất sự tự tin, lạc quan và niềm tin
vào người lớn, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lí của trẻ.
Xâm hại trẻ em ở Việt Nam đang diễn ra không chỉ ở các thành phố lớn
mà còn có ở các vùng nông thôn, vùng xâu, vùng xa và xảy ra với các em học sinh
ở mọi lứa tuổi trong đó trẻ em mầm non không nằm ngoại lệ. Trên các phương tiện thông tin hiện nay
chúng ta không khó khăn để tìm thấy những thông tin về học sinh bị xâm hại gây
hậu quả nghiêm trọng và bức xúc trong dư luận xã hội. Xâm hại trẻ em diễn ra ở
nhiều hình thức nhiều mức độ xuất phát ở nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì vậy để
bảo vệ trẻ em không bị xâm hại là một trong những vấn đề cần thiết cấp bách
trong xã hội hiện nay. Nó không phải là
việc làm chỉ dành riêng cho những người làm công tác giáo dục hay của những người
làm công tác xã hội mà đó là trách nhiệm chung của cả cộng đồng .
Tuy nhiên nhiều người cho rằng
giáo dục giới tính cho trẻ mầm non là quá sớm và ngại nhắc đến chuyện tế nhị .Thực
ra đây là việc cần thiết để bảo vệ các bé trước nguy cơ bị xâm hại.
Bên cạnh những thực trạng của
xã hội đó thì bản thân tôi là 1 người giáo viên trực tiếp đứng lớp chăm sóc và
giáo dục trẻ tôi quan sát có một số trẻ tại lớp mình chủ nhiệm có những hành vi
như ôm, hôn bạn, nằm đè lên bạn... đây là những hành vi không phù hợp và chưa
đúng với lứa tuổi của trẻ.
Từ đó tôi đặt ra
câu hỏi phải làm gì để bảo vệ các em và phải làm gì để các em biết tự bảo vệ
mình?
Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy
trẻ tự bảo vệ bản thân,phòng
chống xâm hại, dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của trẻ mầm non và qua
thực tế của lớp và sự chỉ đạo của nghành cũng như của ban giám hiệu nhà trường
về việc dạy trẻ các kĩ năng mà tôi đã mạnh dạn suy nghĩ, lên kế hoạch và thực hiện một số biện pháp nhằm cung cấp
những kiến thức cơ bản và kỹ năng cần thiết để trẻ có thể tự bảo vệ bản thân.
Đó cũng là lý do tôi chọn: “Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương” để nghiên cứu và thực hiện.
5.2. Nội dung sáng kiến:
* Bước 1: Thực hiện khảo sát
Năm học 2020-2021 tôi được
nhà trường phân công đứng lớp Lá 1, Nên đầu năm học 2020-2021 tôi đã tiến hành
khảo sát trên 35 trẻ và phụ huynh của trẻ tại lớp mình chủ nhiệm với một số
tiêu chí sau:
|
STT |
Tiêu
chí đánh giá |
Tổng số
trẻ |
Đạt |
Chưa
đạt |
||
|
Số trẻ |
Tỉ lệ % |
Số trẻ |
Tỉ lệ % |
|||
|
1 |
Trẻ
biết thế nào được gọi là vùng kín |
35 |
9 |
25,7 |
26 |
74,3 |
|
2 |
Ai được
phép chạm vào vùng kín |
35 |
10 |
28.6 |
25 |
71.4 |
|
3 |
Biết 1
– 2 cách để phòng tránh xâm hại tình dục |
35 |
4 |
11.1 |
31 |
88.6 |
|
4 |
Phụ
huynh đã quan tâm giáo dục giới tính cho trẻ |
35 |
8 |
22.9 |
27 |
77.1 |
*
Về phía cha mẹ học sinh:
-
Nhiều phụ huynh học sinh còn chủ quan cũng như chưa hiểu và quan tâm đến việc
giáo dục kĩ năng phòng tránh bị xâm hại cho trẻ.
-
Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống phát triển hiên đaị như: internet, tivi, các trò
chơi điện tử…
=>
Kết quả khảo sát trên trẻ và phụ huynh về kĩ năng phòng tránh xâm hại là quá
thấp.
* Bước 2: Xác
định nội dung và xây dựng kế hoạch giáo dục
Cách
tốt nhất để giúp trẻ tự bảo vệ mình là dạy cho trẻ những kỹ năng giúp phòng
tránh nguy cơ bị xâm hại. Tùy theo độ tuổi và sự hiểu biết của trẻ mà giáo viên
có thể dạy cho bé những kỹ năng dù đơn giản nhất nhưng vẫn có thể tạo được hiệu
quả bất ngờ giúp các bé tự bảo vệ mình.
Chính
vì vậy, tôi đã nghiên cứu và xây dựng một số nội dung cần thiết trong việc giáo
dục giới tính và dạy trẻ một số kĩ năng phòng trành bị xâm hại như sau:
Nội dung 1: Cơ
thể con là của con
Chúng
ta cần dạy cho trẻ nhận biết rằng cơ thể chỉ là của riêng con và các vùng nhạy
cảm trên cơ thể chỉ là của riêng các con, không cho bất kỳ ai chạm vào vùng
nhạy cảm hay có những hành động ôm ấp, vuốt ve nếu trẻ không thích, kể cả bố mẹ
cũng không được chạm vào nếu không có sự đồng ý của trẻ.
Bên
cạnh đó cần phải cung cấp kiến thức để trẻ có thể xác định được giới tính của
bản thân cũng như của các bạn khác nhằm giúp trẻ có những hành vi ứng xử phù
hợp với giới tính của bản thân và với mọi người xung quanh.
Nội dung 2 : Bộ phận riêng tư
Thực
tế hiện nay các bậc phụ huynh cũng như giáo viên dạy trẻ biết và hiểu như thế
nào là vùng kín rất ít, do tâm lí e ngại và cho rằng đó là việc tế nhị khó nói
ra và dạy cho trẻ mầm non là còn quá sớm.
Bộ phận
riêng tư (bao gồm miệng và những bộ phận được che phủ bởi đồ lót, với bé trai :
là phần giữa 2 đùi cả trước và sau, với bé gái: ngực, phần giữa 2 đùi cả trước
và sau.) là bộ phận dành riêng cho con, không ai có quyền đụng chạm hay nhìn
vào, trừ khi mẹ giúp em vệ sinh và bác sỹ khám chữa bệnh có mẹ/bố ở đó
Song song với đó giống như việc dạy trẻ tự bảo
vệ cơ thể của mình thì các bậc phụ huynh cũng cần dạy trẻ chú ý không chạm vào
vùng nhạy cảm của người khác, nhất là người khác giới. Đặc biệt không nên tò mò
về cơ thể người khác để tránh bị lợi dụng, dụ dỗ hay vô tình kích thích thú
tính của những kẻ xấu.
Nội dung 3: Nói không - đi khỏi - kể lại
Nói Không: chúng ta nên dạy cho trẻ biết cơ
thể của con là riêng tư. Nếu ai đó đụng chạm vào cơ thể con mà khiến con cảm thấy
lo lắng, sợ hãi hay đau đớn, con có quyền nói không một cách kiên quyết, nhìn
thẳng vào mặt kẻ đó và hét to lên.
Rời khỏi: nếu con gặp tình huống mà khiến
con cảm thấy lo lắng sợ hãi,thì con nên tránh ra xa, rời khỏi nơi đó càng nhanh
càng tốt
Kể lại: Nếu con cảm thấy sợ hãi, không thoải
mái hay khó chịu về một tình huống nào đó, con hãy kể lại với bố, mẹ hoặc một
người lớn mà con tin tưởng về những cảm giác đó của mình cho tới khi được giúp
đỡ. Bố, mẹ và những người lớn đáng tin cậy sẽ luôn ủng hộ và giúp đỡ con.
Trong trường hợp con kể với một người lớn
mà con tin cậy nhưng họ không tin hoặc không giúp đỡ con, con hãy kể với một
người lớn đáng tin cậy khác cho đến khi có người tin vào câu chuyện của con và
giúp đỡ con. Hoặc con hãy gọi đến tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 các
cô chú sẽ chia sẻ giúp đớ các con mọi lúc mọi nơi.
Nội dung 4: Bàn tay giao tiếp
+
Ngón cái - gần mình nhất - tượng trưng cho những người thân ruột thịt
trong gia đình như ông bà, bố mẹ, anh chị em ruột. Bé có thể ôm hôn những người
này hoặc đồng ý đề các thành viên trong nhà ôm hôn, thể hiện tình yêu thương,
tắm rửa khi bé còn nhỏ. Nhưng khi đã lớn, bé sẽ tự tắm và thay quần áo trong
phòng kín.
+
Ngón trỏ - tượng trưng cho thầy cô, bạn bè ở trường lớp hoặc họ hàng của
gia đình. Những người này có thể nắm tay, khoác vai hoặc chơi đùa. Song chỉ
dừng lại ở đó. Còn nếu ai chạm vào “vùng đồ bơi”, bé sẽ hét to và gọi mẹ.
+
Ngón giữa - người quen biết nhưng ít khi gặp như hàng xóm, bạn bè của cha
mẹ. Những người này, bé chỉ nên bắt tay, cười và chào hỏi.
+
Ngón áp út - người quen của gia đình mà bé mới gặp lần đầu. Với những người
này, bé chỉ nên dừng lại ở mức vẫy tay chào.
+
Ngón út - ngón tay xa bé nhất - thể hiện cho những người hoàn toàn xa lạ
hoặc người có cử chỉ thân mật, khiến bé thấy lo sợ, bất an. Với những người
này, bé hoàn toàn có thể bỏ chạy, hét to để thông báo với mọi người xung quanh
Nội dung 5: Không cho người lạ mặt vào nhà
Khi
trẻ ở nhà một mình, cần dạy trẻ tuyệt đối không được cho bất kỳ người lạ mặt
nào vào nhà. Cũng nên chú ý không cho trẻ đi chơi một mình dù chỉ là sang nhà
hàng xóm hay đến nhà người quen mà không có sự theo dõi của bố mẹ.
Nội dung 6: Dạy trẻ cách chạy thật nhanh hoặc nhờ sự
giúp đỡ của người khác
Để
đề phòng trường hợp không may trẻ bị tấn công, tôi đưa ra các giả thiết, tình
huống để trẻ được thực hành và hướng dẫn trẻ cách chạy trốn. Tôi dạy trẻ tìm cơ
hội lúc kẻ xấu sơ hở để chạy thật nhanh hoặc la hét thật lớn, cầu cứu người
xung quanh.
Ngoài
ra, tôicũng dạy cho trẻ ghi nhớ số điện thoại của cha mẹ, số điện thoại khẩn
cấp để trẻ có thể sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.
Cần
dạy cho trẻ rằng các con không phải cần sợ hãi hay lo lắng khi có bất kỳ kẻ nào
đe dọa hoặc làm tổn thương đến trẻ. Trong trường hợp có kẻ xấu đe dọa trẻ phải
giữ bí mật thì trẻ nên thông báo cho cha mẹ và người thân biết.
Bước 3: Tổ chức thực hiện
Biện pháp 1: Giáo dục giới
tính cho trẻ
Để
có thể hình thành ở trẻ những kĩ năng phòng tránh bị xâm hại trước tiên tôi sẽ
cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản
về giới tính thức và dạy cho trẻ biết cách xác định giới tính của bản thân để
từ đó trẻ có những hành vi cũng như ứng xử
phù hợp với giới tính của bản thân và với người khác.
Lứa
tuồi mẫu giáo là lứa tuổi kì diệu, trẻ rất tò mò ham muốn học hỏi tìm hiểu vể
thế giới tự nhiên và xã hội. Hiểu được đặc điểm đó của trẻ thông qua các chủ đề
bản thân và một số chủ đề khác tôi đã thiết kế, lồng ghép và giáo dục giới tính
cho trẻ thông qua một số hoạt động như sau:
* Thông
qua hoạt động học có chủ đích: tôi tiến hành tổ chức một số hoạt động học với
đề tài như: cơ thể tôi, bé là ai..thông qua các tiết học tôi cung cấp cho trẻ
một cách hệ thống, chính xác, rõ ràng những kiến thức về giới tính như: đặc
điểm bạn trai, đặc điểm bạn gái, nhận biết giới tính của mình, nhận biết giới
tính của bạn khác, sực khác biệt giữa bạn trai và bạn gái, cách chăm sóc và giữ
gìn vệ sinh thân thể.
Lồng ghép nội dung giáo dục giới tính thông qua các
tiết học khác :
Trong các tiết học khác
tôi kết hợp giáo dục cho trẻ kiến thức về giới tính với nội dung của tiết học
đó nhưng vẫn không làm mất đi trọng tâm của tiết học.
- Trong tiết làm quen
văn học, âm nhạc: Cô giáo cho trẻ đọc thơ, hát theo từng nhóm bạn trai, bạn
gái. Cho trẻ
đóng kịch và phân vai nhân vật phù hợp với giới tính của trẻ (VD: Bạn gái đóng
vai Cô bé quàng khăn đỏ, mẹ, bà ngoại, bạn trai đóng vai chó sói, bác thợ
săn...)
- Trong
tiết thể dục: Cô giáo chia 2 đội bạn trai - bạn gái thi đua khi luyện tập
bài tập vận động
- Trong tiết làm quen với
toán, làm quen chữ cái: Cô giáo cho trẻ đọc, luyện Phát âm số, chữ
cái theo nhóm bạn trai, bạn gái.
- Trong tiết tạo hình: cô giáo lồng ghép giáo dục giới tính khi cho
trẻ trong chủ điểm bản thân với đề tài “vẽ khuôn mặt bạn trai bạn gái”, cho trẻ
thực hiện các sản phẩm tạo hình với hình thức cho trẻ thực hiện sản phẩm
vớinhững nguyên liệu chia theo giới tính của trẻ theo yêu cầu của cô giáo. Ví
dụ: làmlồng đèn trung thu, bạn trai chọn giấy màu xanh, bạn gái chọn giấy màu
hồng để làmlồng đèn.Giáo dục giới tính cho trẻ mẫu giáo thông qua hoạt động học
là hình thức quan trọng để mang đến cho trẻ những kiến thức chính xác và phong
phú về giới tính cho trẻ mầm non.
Có rất nhiều con đường để giáo dục giới tính cho
trẻ nhưng giáo dục giới tính cho trẻ thông qua hoạt động học là con đường hiệu
quả nhất vì hoạt động học là hoạt động tập chung giải quyết những vấn đề về
nhận thức cho trẻ.
* Thông qua các hoạt động
khác trong ngày
+ Đón trẻ:
Khi đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ về quần áo,
đầu tóc của các bạn trai, bạn gái hôm nay đi học như thế nào, những bạn trai
bạn gái ở nhà giúp bố mẹ những việc gì, chơi những trò chơi gì, có phù hợp với
giới tính của mình không... Cho trẻ nghe các bài hát, bài thơ, câu chuyện, xem
xem video có nội dung giáo dục giới tính cho trẻ mẫu giáo
+ Hoạt động ăn ngủ:
Tôi để trẻ biết trải niệm 1 dãy bạn trai và dãy
bạn gái ngủ riêng không nằm chung với nhau.
Trước giờ ngủ tôi có thể kể
các câu chuyện về giới tính cho trẻ nghe.
Ví dụ: Thế nào là đụng chạm
tốt, đụng chạm xấu?Sự khác biệt của con trai và con gái
Vệ sinh: Phòng vệ sinh
trai, gái riêng biệt và có cửa
Khi thay đồ cô giáo chú ý
nhắc nhở trẻ, trẻ trai thay ở khu vực riêng, trẻ gái thay ở khu vực riêng
* Thông qua hoạt động vui chơi:
Với trẻ mầm non thì vui chơi
là hoạt động đặc trưng của trẻ ở trường mẫu giáo, là hoạt động chủ đạo của trẻ
khi đến trường, Hoạt động vui chơi giúp trẻ lĩnh hội tri thức mới, thông qua
hoạt động chơi giúp trẻ mở rộng, củng cố, chính xác hóa những biểu tượng của
trẻ về giới tính. Trong khi thực hiện các
hành động chơi, các thao tác chơi, trẻ nhận ra được một vài đặc tính quen
thuộc, một vài kiến thức về giới tính mà trẻ đã biết. Dựa trên những đặc điểm
đó tôi đã thiết kế một số trò chơi để lồng ghép giáo dục giới tính như sau:
+ Trò chơi đóng vai theo
chủ đề: Trong giờ chơi hoạt
động góc trong các chủ đề, khi tổ chức trò chơi đóng vai theo chủ đề, tôi cho
trẻ nhập vào các vai chơi theo giới tính của trẻ.
Ví dụ: Các bé gái đóng
vai bà, mẹ, cô, dì, chị, em gái, cô giáo, cô thợ may..., Trẻ đóng vai chơi, mẹ
hướng dẫn con các vùng riêng tư thông qua em búp bê. Còn các bé trai đóng vai
ông, bố, chú, bác, anh em trai, chú công nhân, chú cảnh sát...Trong khi chơi,
trẻ biết giao tiếp, ứng xử, trải nghiệm những đồ dùng, đồ chơi phù hợp với giới
tính của mình, có những hành động phù hợp với giới tính của vai chơi đó và có
những úng xử phù hợp với những vai chơi khác. Điều đó hình thành ở trẻ những
biểu tượng rõ ràng về giới tính cho trẻ.
* Trò chơi vận động:
Trong một số chủ đề như chủ đề bản thân, hay
chủ đề gia đình... các trò chơi thường được tôi tổ chức khi bắt đầu tiết học để
gây hứng thú, khi kết thúcđể củng cố nội dung kiến thức về giới tính cho trẻ
hoặc khi tổ chức các trò chơi ngoài trời. Tôigiáo dục giới tính cho trẻ thông
qua luật chơi, cách chơi của trò chơi mà trẻ được tham gia. Thông qua những trò
chơi trẻ có thể xác định, ghi nhớ về giới tính của bản thân cũng như của các
bạn khác và có hành vi, ứng xử và lựa chọn phù hợp với giới tính của mình.
Ví dụ:
- Trò chơi "Về đúng
nhà": Cả lớp vừa đi vừa hát xung quanh lớp, khi nghe cô giáo ra hiệu lệnh
"về đúng nhà" thì các bạn gái sẽ về ngôi nhà màu hồng, các bạn trai
về ngôi nhà màu xanh...
- Trò chơi "Đồ dùng
của ai": Chia cả lớp thành 2 đội trai – gái, khi có hiệu lệnh "bắt
đầu" thì 2 đội sẽ bật nhảy qua các vòng lên chọn những đồ dùng (mũ nón,
áo, quần, váy, nơ, đồ
chơi...) phù hợp với giới tính của mình.
- Trò chơi "Bạn nào
quả nấy": Đội bạn trai hái quả màu xanh, đội bạn gái hái quả màu đỏ...
Trò chơi "Tạo dáng" : Trước khi chơi, cô giáo gợi ý cho trẻ một số kiểủ
tạo dángcủa bạn trai, bạn gái (Bạn gái tạo dáng điệu đà, dịu dàng, nữ tính...
Bạn trai tạo dáng mạnh mẽ, nam tính...). Trẻ phải tự nghĩ xem mình sẽ tạo dáng
như thế nào để đến khi giáo viên ra hiêu lênh tạo dáng thì tất cả trẻ sẽ tạo
dáng theo giới tính của mình. Bạn nào tạo được nhiều dáng đúng yêu cầu nhất sẽ
được quà.
Trò chơi "Chuyền
bóng": Cô giáo chia 2 đội bạn
trai, bạn gái. Đội nào chuyền bóng nhanh sẽ giành chiến thắng.
Trò chơi "Trời nắng
trời mưa": cô giáo chuẩn bị vẽ những vòng tròn màu xanh,màu hồng xen kẽ
trên sân sao cho vòng này cách vòng kia từ 30 - 40cm để làm nơi trú mưa. Số
vòng ít hơn số trẻ chơi từ 3 - 4 vòng.Trẻ đóng vai học trò đi học, vừa đi vừa
hát theo nhịp phách của cô giáo, khi nghe hiệu lệnh của cô nói: "Trời
mưa" thì tự mỗi trẻ phải tìm một nơi trú mưa nấp cho khỏi bị ướt (có nghĩa
là chạy vào vòng tròn). Bạn trai chạy vào vòng tròn màu xanh, bạn gái chạy vào
vòng tròn màu hồng.
+ Trò chơi âm nhạc: “
Khiêu vũ với bóng”:
Trò chơi này tôi sẽ tổ
chức trong giờ cho trẻ làm quen với âm nhạc với chủ đề cơ thể tôi.
Tôicho trẻ đứng thành
từng cặp, mỗi cặp là một bạn trai và một bạn gái, lấy bụng ép và giữ bóng, tay
cầm vào nhau như khiêu vũ, không được dùng tay giữ bóng. Trẻ khiêu vũ theo
nhạc, cặp nào làm rơi bóng thì bị loại.
Thông qua trò chơi trẻ sẽ hiểu được rằng không
nên dùng tay để đụng chạm vào những vùng
nhạy cảm và những bội phận riêng tư của người khác.
+ Trò chơi xây dựng:
Trong giờ chơi hoạt động ở các góc trong
ngày, khi tổ chức trò chơi xây dựng, tôi đã lồng ghép giáo dục giới tính thông
qua việc phân công nhiệm vụ cho trẻ thực hiện: các bạn trai thường khỏe mạnh
hơn các bạn gái nên sẽ đảm nhiệm một số việc nặng như, chở gạch, chở nguyên vật
liệu, xây tường, xây nhà...còn các bạn gái sẽ xếp hoa, xếp cỏ, trang trí cho
công trình xây dựng của mình.
Việc giáo dục giới tính cho trẻ thông qua các hoạt
động trong ngày giúp trẻ kĩnh hội những kiến thức mới và luyện tập những kiến
thức đã được biết về giới tính của trẻ và ngưới khác một cách thường xuyên,
liên tục và hiệu quả.
Biện pháp 2: Cung cấp kiến
thức và dạy trẻ kĩ năng phòng tránh bị xâm hại
* Thông qua hoạt động học
Việc
dạy trẻ hiểu được khái niệm vùng kín hay bộ phận riêng tư theo tôi là rất quan
trọng vì nếu trẻ không biết được bộ phận nào trên cơ thể của mình được gọi là
bộ phận riêng tư thì trẻ không thể tự bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ bị xâm hại.
Chính vì vậy tôi đã xây dựng và áp dụng thực hiện mốt số kế hoạch về giáo dục
giới tính và kĩ năng phóng tránh bị xâm hại cho trẻ để trong giờ học ở chủ đề
bản thân để dạy cho trẻ:
Ví dụ: Giáo án tổ chức
hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại cho trẻ.
GIÁO
ÁN
Đề Tài:Kỹ năng phòng chống xâm
hại tình dục
Lứa tuổi: 5 – 6 tuổi
Thời gian: 30-35 phút
I/ MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU
- Trẻ nhận biết, phân
biệt tên gọi những bộ phận thuộc vùng riêng tư trên cơ thể bạn trai và bạn gái,
nhận biết và biết cách phòng chống các hành vi xâm hại tình dục.
- Rèn kỹ năng quan sát,
phán đoán, suy luận, Rèn cho trẻ một số kỹ năng thoát hiểm khi bị người xấu
khống chế.
- Giáo dục trẻ biết giữ
gìn, bảo vệ cơ thể của mình và không xâm hại cơ thể của người khác.
II/ CHUẨN BỊ
- Máy tính, máy chiếu,
bài giảng thiết kế trên Powerpoint.
- Các bài hát: Hãy bảo
vệ chính mình; Bé yêu biển lắm…
- Đồ bơi cho bạn trai và
bạn gái.
- Quả bóng, câu hỏi.
- Tranh ảnh có nội dung
phòng chống xâm hại tình dục (mỗi trẻ 1 tranh).
III/ TIẾN HÀNH HOẠT ĐỘNG
|
Hoạt
động |
|
* Hoạt động 1:
Gây hứng thú - Cho trẻ hát bài “Mùa hè đến”. Trò chuyện về bài hát. - Cô dẫn dắt: Vào mùa hè trời rất nóng nực nên bố mẹ cho 2 anh
em bạn An đi bơi. Hai anh em bạn An đã mặc những bộ đồ bơi rất đẹp. - Trò chuyện với trẻ về trang phục đồ bơi : Áo phông, quần soóc,
váy, quần áo bơi. + Hỏi về trang phục quần áo bơi: - Tên gọi của bộ trang phục này là gì? - Trang phục áo bơi có tác dụng gì? (Áo bơi giúp che chắn, bảo
vệ những bộ phận nào? Tại sao lại phải che lại những bộ phận đó?). * Hoạt
động 2: Tìm hiểu về “Vùng bí mật” và hành động xâm hại vùng bí mật: - Các con đặt tên chung cho những bộ phận không được cho người
khác nhìn thấy và động vào là gì? - Hành động cố tình nhìn, đụng chạm vào vùng bí mật của người
khác được gọi là gì? - Các con hiểu xâm hại là gì? - Để biết được xâm hại là gì và tại sao các con không được cho
ai xâm hại vào vùng riêng tư của cơ thể mình, các con quan sát xem cô có gì
nhé! - Xuất hiện bông hoa, hỏi trẻ: Cô có gì đây? - Các con thấy bông hoa như thế nào? - Các con hãy thử tưởng tượng nếu có một con sâu bò vào bông hoa
và gặm nhấm từng cánh hoa thì bông hoa sẽ cảm thấy như thế nào? - Các con hãy tiếp tục tưởng tượng cơ thể các con như bông hoa
tươi đẹp này,nếu có ai đó muốn tấn công vùng riêng tư của các con như con sâu
bò đến gặm nhấm bông hoa thì các con cảm thấy như thế nào? => Người có hành động cố tình nhìn, sờ mó, đụng chạm hoặc tấn
công vào vùng riêng tư của các con làm cho các con thấy buồn, đau, khó chịu,
sợ hãi, chính là đang có hành động xâm hại đến vùng riêng tư hay còn gọi là xâm
hại tình dục đấy các con ạ! * Bé
sẽ làm gì khi có người xâm hại mình? - Trẻ
xem clip và tự thảo luận: khi rơi vào tình huống bị chạm vào vùng
kín con sẽ làm gì? - Nếu ai đó cố tình nhìn, nói, đụng chạm vào vùng bí mật của con
hoặc yêu cầu con nhìn và đụng chạm vùng bí mật của họ thì các con sẽ làm gì? + Bước 1: Phản đối (Nói “Không”, xua tay, cắn, tấn công lại –
cho trẻ xem hình ảnh, video minh họa; thực hành 1 số kỹ năng thoát hiểm khi
bị lôi, kéo, ôm…). + Bước 2: Bỏ chạy (chạy thật nhanh đến nơi đông người, đồng thời
hô to để mọi người chú ý đến mình). + Bước 3: Kể lại tất cả câu chuyện mà người xấu đã làm với con
với bố mẹ và những người các con tin cậy để người lớn kịp thời can thiệp và
bảo vệ các con được an toàn hơn. - Cho trẻ kể tên 5 người mà trẻ cảm thấy tin cậy * Trò chơi: Quy tắc 5 ngón tay - Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi về quy tắc 5 ngón tay: Cô nói
ngón tay, trẻ nói tên người và hành động tương ứng phù hợp với từng ngón tay Hoạt
động 3: Trò chơi Trò chơi : Bóng chuyền bãi biển - Giới thiệu cách chơi và luật chơi: Cả lớp ngồi thành vòng
tròn, vừa chuyền quả bóng câu hỏi vừa hát bài “Hè về” khi nhạc dừng thì dừng
chuyền bóng, quả bóng dừng trên tay bạn nào thì bạn ấy được chọn một câu hỏi
và trả lời câu hỏi đó, nếu bạn đó không trả lời được câu hỏi thì các bạn khác
sẽ giành quyền trả lời bằng cách giơ tay. + Câu hỏi 1: Theo các con, những người muốn xâm hại vùng bí mật
của các con thì họ sẽ làm gì? (Rủ đi chơi, cho quà bánh, cho tiền để dụ dỗ
các con; đe dọa,yêu cầu các con giữ bí mật về những việc họ làm, dụ dỗ con
nhìn và sờ vào vùng kín của họ, sờ vào môi, má, đùi, bụng của các con… ) (cho
trẻ xem hình ảnh minh họa). + Câu hỏi 2: Để đề phòng người khác xâm hại đến vùng bí mật của
mình thì các con phải làm gì? ( Mặc quần áo kín, không để hở vùng bí mật;
Không đi 1 mình đặc biệt là ở những chỗ tối, chỗ vắng người; Không đi theo và
nhận quà của người lạ khi chưa có sự đồng ý của bố mẹ; Đi chơi phải xin phép
và được sự đồng ý của bố mẹ; Không nhìn, đụng chạm vào vùng bí mật của người
khác ngay cả khi họ cho phép) (cho trẻ xem hình ảnh minh họa). + Câu hỏi 3: Ai là người các con có thể đồng ý cho nhìn và đụng
chạm vào vùng kín của các con khi cần thiết? Đó là khi nào? - Chỉ có bố, mẹ được nhìn và đụng chạm vào vùng kín của con khi
được con đồng ý; bác sỹ khám bệnh cho con khi đã hỏi ý kiến con, được con và
bố mẹ đồng ý. Kết
thúc : Cho trẻ phát tờ rơi tuyên truyền phòng chống xâm hại tình dục |
* Thông qua các hoạt động khác trong ngày
Thông qua
các chủ đề như: chủ đề bản thân, chủ đề trường mầm non, chủ đề gia đình, tôi sẽ
kết hợp giáo dục giới tính trong sinh hoạt hàng ngày giúp cho trẻ nắm được
những kiến thức về giới tính và một số kỹ
năng phòng tránh bị xâm hại thông qua chế độ sinh hoạt hàng ngày cụ thể trong
các thời điểm:
* Đón trẻ:
Khi đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ về một số kĩ
năng phòng tránh bị xâm hại cần thiết, và cho trẻ xem một số video về cách tự
vể khi bị người khác đe dọa…Khi trò chuyện, tôi giúp trẻ ghi nhớ một số điều:
+ Không đi một mình nơi tối tăm, vắng vẻ.
+ Không ở trong phòng kín một mình với người lạ.
+ Không nhận tiền, quà, hoặc sự giúp đỡ của
người khác mà không rõ lý do.
+ Không
đi nhờ xe người lạ.
+ Không để người lạ vào nhà, nhất là khi trong
nhà chỉ có một mình.
+ Không được ra về khi có người lạ đến đón.
+ Đặc biệt, không để người lạ đụng chạm và cơ
thể mình.
* Hoạt động chơi hoạt động
theo ý thích:
Trong giờ
hoạt động chiều tôi đã đưa ramột số tình huống để trẻ được đóng vai và xử lí
tình huống như: khi có người lạ mặt vào nhà, hay khi có người có ý định muốn
đụng chạm , sờ mó cơ thể hoặc các vùng riêng tư, hay tình huống khi có người lạ
đe dọa, thực hành quy tắc năm ngón tay…
- Ngoài ra tôi còn cho trẻ xem video kỹ năng
sống tại lớp và trò chuyện với trẻ về những nội dung:
+ Video cơ thể con là của
con
+ Trò chuyện cùng trẻ về những bí mật tốt, bí
mật xấu
+ Video kĩ năng an toàn ứng
phó với người lạ
+ Video không nên mở của
cho người lạ
+ Videocủa mầm nhỏ về Xâm
hại tình dục trẻ em
+ Videokỹ năng sống “Bảo vệ
con khỏi xâm hại tình dục”
+ Videokỹ năng sống “Giáo
dục giới tính vtv7”: Chú hàng xóm, chuyện ở lớp học bơi…
+ Videokỹ năng sống “Những
thói quen có thể dẫn tới xâm hại trẻ em”
+ Cho trẻ hát các bài hát
như “Năm ngón tay xinh”, “Tự vệ mình nhé” của nhạc sỹ Nguyễn Văn Chung…
Sau khi xem xong video, tôi
cùng thảo luận với trẻ các câu hỏi sau:
- Theo con ai được đụng
chạm vào cơ thể và những vùng kín của con và khi nào thì được đụng chạm vào
những nơi đó?
- Con sẽ làm gì nếu một
người nào đó chạm vào vùng kín của con hoặc yêu cầu con sờ vùng kín của họ?
- Con sẽ làm gì nếu một bạn
ở trường chìa cho con xem vùng kín của bạn ấy?
- Con sẽ làm gì nếu ai đó
muốn xem vùng kín của con?
-
Con sẽ làm gì nếu ở nhà một mình và có người lạ cố tìm cách cậy cửa đột nhập
vào nhà?
-
Con sẽ làm gì khi có người lạ cho bánh kẹo?
- Nếu con ở nhà một mình, con được phép mở cửa cho ai?
- Con sẽ nói/ làm gì nếu
con không thích nụ hôn tạm biệt của chú hàng xóm?
- Thông qua việc thực hành,
xem video, trò chuyện và trải nghiệm từ
những tình huống mà cô tạo ra trên lớp sẽ giúp cho trẻ nắm được một số
kĩ năng cần thiết để bảo vệ bản thân khi gặp các tình huống nguy hiểm.
* Biện pháp 3 : Tuyên truyền phối kết hợp cùng cha
mẹ học sinh
Khi đón trẻ tôi trò chuyện,
trao đổi với phụ huynh về việc giáo dục giới tính và cách phòng tránh bị xâm
hại cho trẻ.
Khi tắm cho trẻ, phụ huynh
hãy nói cho trẻ biết rằng, không một ai có thể được nhìn hay chạm vào vùng kín
của con, trừ một số người như bác sĩ, y tá hay bố mẹ. Tuy nhiên, bác sĩ y tá
cần phải mặc đồng phục và đang trong giờ khám chữa bệnh, phải giải thích được
cho con là họ cần chạm vào để làm gì và cần có sự đồng ý của con.
Như chia sẻ các link về
giáo dục giới tính, phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, cách bảo vệ bản thân
cho trẻ lên nhóm của lớp mình
Trong cuộc họp phụ huynh
trò chuyện, chia sẻ với phụ huynh về giáo dục giới tính cho trẻ:
Nhắc nhở phụ huynh chú ý
không nên thay đồ trước mặt của trẻ nhất là với những người khác giới với trẻ
Khuyến khích phụ huynh cho
trẻ học võ tự vệ từ nhỏ để phòng chống xâm hại trẻ em theo Trung tá, nghiên cứu
sinh Đào Trung Hiếu (chuyên gia tội phạm học Bộ Công an) cho biết, trẻ nên học
võ từ nhỏ để bảo vệ bản thân trước các đối tượng xâm hại tình dục hay bắt cóc.
Giới thiệu những quyển sách
giúp phụ huynh dạy con về giáo dục giới tính và phòng chống xâm hại trẻ
em : “Cơ thể con là của con”, “Con không bao giờ đi lạc”, “Con không bao
giờ đi cùng người lạ”, “Đó là tớ từ đầu đến chân", An toàn cho con
yêu…Trong trường hợp trẻ bị xâm hại tùy theo mức độ tổn thương
và biểu hiện của trẻ mà cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ, đưa trẻ đi gặp
chuyên gia tâm lý để trị liệu giúp trẻ khắc phục tình trạng sang chấn tâm lý.
5.3 Khả
năng áp dụng sáng kiến
- Trên thực tế khi tôi thực
hiện các việc dạy trẻ kỹ năng phòng tránh xâm hại cho trẻ ở lớp tôi, tôi thấy
trẻ lớp tôi có một kết quả vô cùng to lớn, và theo tôi với những biện pháp này
cũng có thể áp dụng đối với các lớp khác chắc chắn nó cũng sẽ đem lại một thành
quả không nhỏ đối với trẻ thơ.
6/ Những thông tin cần được bảo mật: Không có
7/ Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Trong năm học qua khi tôi nghiên cứu và áp dụng tôi đã nhận thấy
những điều kiện thuận lợi và khó khăn như sau:
a. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của Ban
giám hiệu nhà trường đã đầu tư cơ sở vật chất sách báo, tranh ảnh, nối mạng
internet ...để đáp ứng việc tuyên truyền và phòng chống xâm hại tình dục cho
trẻ và phụ huynh.
- Trẻ chăm ngoan, thông
minh, nhanh nhẹn và tích cực tham gia vào hoạt động.
- Cha mẹ học sinh ngày càng
quan tâm đến việc giáo dục về giới tính cho trẻ hơn và nhiệt tình ủng hộ giáo
viên trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
b/ Khó khăn
- Hiện nay, công tác giáo
dục giới tính, phòng chống xâm hại tình dục trẻ em vẫn là vấn đề nhạy cảm với
cả giáo viên lẫn phụ huynh.
- Với văn hóa phương Đông
truyền thống, đây vẫn là “vùng cấm” đối với không ít phụ huynh cũng như giáo
viên. Chính vì vậy, khi đề cập đến vấn đề giáo dục giới tính cho trẻ thì không
ít phụ huynh lảng tránh, không ủng hộ. Bên cạnh đó, nếu để giáo viên, cha mẹ
nói về vấn đề này nhiều khi không đem lại hiệu quả vì tâm lý e ngại, không biết
cách chia sẻ từ cả 2 phía.
- Việc giáo dục giới tính
trong trường mầm non cũng gặp khó khăn khi thực tế, trẻ thì còn quá nhỏ, còn
giáo viên thì hoàn toàn không được đào tạo chuyên môn sâu về lĩnh vực này.Thực
tế, việc trang bị các kiến thức về sức khỏe giới tính và phòng chống xâm hại
không phải trường nào cũng có ý thức và năng lực triển khai một cách bài bản.
Trong chương trình giảng dạy các hoạt động học, ngoài hoạt động khám phá
thì gần như không có hoạt động học nào đề cập đến nội dung phòng chống xâm hại
tình dục trẻ em. Vì thế trẻ gần như không có nhiều kiến thức và không có kĩ
năng để phòng chống xâm hại tình dục.
- Một số phụ huynh chưa
hiểu tầm quan trọng của giáo dục giới tính cho con ở lứa tuổi mầm non
8/ Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự
kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Như vậy, qua một thời gian thực hiện nghiên cứu tài liệu, kinh
nghiệm của bản thân, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ và ban giám hiệu nhà
trường giúp tôi tiến hành thực nghiệm “Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương” và đã đạt được một số kết quả sau:
* Đối với trẻ:
Hầu hết trẻ đã biết được giới tính của mình và người khác, biết lựa chọn
trang phục phù hợp với giới tính của mình, biết một vài sự khác biệt giữa mình
và bạn khác giới.
Trẻ đã nắm được một sốkiến thức cơ bản và kỹ năng cần thiết để có thể tự bảo vệ mình.
Trẻ biết được nơi sinh hoạt đúng với giới tính của mình, trẻ có những sở
thích, ước mơ phù hợp với giới tính của mình.
Qua trò chuyện với trẻ và phụ huynh, còn một số trẻ chưa biết tự vệ sinh một
số bộ phận trên cơ thể, còn để ba mẹ, người thân làm giúp. Số trẻ biết cách
phòng tránh bị xâm hại tăng lên, nhưng vẫn còn một số cháu nhút nhát, còn lúng
túng khi cô giáo hỏi những cách phòng tránh khi bị xâm hại. Cô giáo cần động
viên, trau dồi thêm kiến thức cho các cháu đó.
- Phụ huynh đã hiểu hơn được tầm quan trọng của việc dạy kĩ năng
phòng chống xâm hại cho trẻ
- Quan tâm và dành nhiều thời gian hơn cho trẻ
- Phối hợp cùng giáo viên trong dạy trẻ kĩ
năng phòng chống bị xâm hại
* Kết quả đạt được sau khi áp dụng các
giải pháp.
* Tôi đã khảo sát lại các kỹ năng với trẻ để xem sau một
năm thực hiện đề tài trẻ có những tiến bộ như thế nào, nhất là những trẻ ở mức
trung bình và yếu.Tôi đã khảo sát trẻ lần 2 cuối tháng 1/2021 và thu được kết
quả như sau :
|
STT |
Tiêu
chí đánh giá |
Tổng số
trẻ |
Đạt |
Chưa
đạt |
||
|
Số trẻ |
Tỉ lệ % |
Số trẻ |
Tỉ lệ % |
|||
|
1 |
Trẻ
biết thế nào được gọi là vùng kín |
35 |
27 |
77.1 |
8 |
22.9 |
|
2 |
Ai được
phép chạm vào vùng kín |
35 |
30 |
85.7 |
5 |
14.3 |
|
3 |
Biết 1
– 2 cách để phòng tránh xâm hại tình dục |
35 |
29 |
82.8 |
6 |
17.2 |
|
4 |
Phụ
huynh đã quan tâm giáo dục giới tính cho trẻ |
35 |
28 |
80 |
7 |
20 |
Trên đây là: “Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương” mà tôi
đã đạt được. Tôi rất mong sự đóng góp nhiệt tình của hội đồng khoa học các cấp
để bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm hơn nữa trong công tác chăm sóc và giáo dục
trẻ. Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/